Door: A. Lemmens.
Als een vogel ziek begint te worden is hij inactief, daarna gaat hij al snel dik zitten, zijn veren zet hij op om zo min mogelijk warmte te verliezen. De volgende stap in het ziektebeeld is dat hij met de kop in de veren gaat zitten. Het ziekteproces is nu al ver gevorderd, vaak niet meer te herstellen. Om het ziek worden op tijd te kunnen ontdekken en op tijd maatregelen te nemen, is het noodzakelijk om de ontlasting van de vogel regelmatig te controleren. Aan de mest van de vogel kunnen we zien of een vogel ziek is of niet. Waar moeten we bij de ontlasting op letten. Wat zijn veranderingsbeelden van de ontlasting.
De ontlasting of mest van een vogel bestaat uit drie gedeeltes.
– Mest, bruinachtig tot groenachtig van kleur in vaste vorm.
– Urine die bestaat uit – urinekristallen witachtig tot witachtig geel van kleur
– vloeibaar gedeelte doorzichtig en kleurloos.
De kleur en de vorm maar ook de hoeveelheid van de ontlasting wordt door verscheidene factoren beïnvloed,o.a. door de soort vogel, het tijdstip van de dag, wat er gevoerd wordt en hoe veel voer er gegeven wordt, de hoeveelheid die gedronken wordt en de voortplantingsactiviteiten. Bij zieke vogels wordt de ontlasting of mest beïnvloed door: infecties, parasieten, aandoeningen aan de darm, vergiftigingen, defecten aan nieren, alvleesklier of door verkeerde voeding. Door dagelijkse controle van de ontlasting/mest, zijn veranderingen tijdig waar te nemen om snel in te kunnen grijpen bij ziekte. Vroegtijdig ontdekken dat er iets niet goed is blijkt vaak van vitaal belang. Ingrijpen in een later stadium van de ziekte betekent meestal de dood van de vogel. Bij veranderingen van de ontlasting/mest raadpleeg een dierenarts zodat de medicatie op het ziektebeeld kan worden afgestemd. Het is een te complexe materie om hier zelf mee te gaan experimenteren. Welke veranderingen in de ontlasting/mest zijn voor ons waarneembaar. Bij echte diarree wordt er geen echte ontlasting/mest gevormd. Vaak zitten er gasblaasjes in de ontlasting/mest die duidelijk herkenbaar zijn. Stinkende ontlasting/mest is ook een indicatie voor diarree. De kleur van de ontlasting/mest verandert dan ook vaak in groen of geelachtig. De oorzaak is dat vaak, bacteriële infectie, virusinfectie, schimmelvergiftiging of parasieten. Andere zaken die kunnen voorkomen in de ontlasting/mest; Parasieten komen ook in de mest voor. Ze zijn met het blote oog vaak niet waarneembaar. Bij een heel sterke besmetting kunnen wormen met het blote oog waar genomen worden. Meestal is microscopisch onderzoek nodig om parasieten of de eieren hiervan te kunnen zien. •Onverteerde voedselresten, dit is een alarmsignaal dat duidt op een ziekte in krop, darmen of maag. De vogels vreet veel maar kan het voedsel niet verteren en verlaat het lichaam in de zelfde vorm als het opgenomen is. Het gevolg is kracht- en gewichtsverlies. De conditie gaat zienderogen achter uit. Dit duidt meestal op een infectie met megabacteriën. Hierbij moeten we verschil maken tussen de vaste ontlasting/mest en de vloeibare afscheiding de urine. Laat vooraf duidelijk zijn dat niet elke verandering in de ontlasting/mest tekenen hoeven te zijn van ziekte. Veranderingen kunnen ook ontstaan door verandering van voeding. Als we veranderingen constateren moeten we ons steeds afvragen wat we de vogels te eten hebben gegeven de dag er voor. Hebben ze de dag er voor veel groenvoer gehad, dan zal de ontlasting groener zijn dan anders. Hebben ze rode bessen gehad dan zal de ontlasting/mest roder zijn dan anders. Kleur veranderingen van ontlasting/mest die wijzen op een ziektebeeld; •Donker of roodachtig bruin ontlasting/mest; Als de ontlasting/mest donker of roodachtig bruin is, kan dat een teken zijn dat er bloed in zit. Bloed uit het voorste deel van de darmen, wordt door de darmen aangetast en kleur dat donker tegen het zwart aan. Als het bloed uit het laatste deel van de darmen afkomstig is, dan is de ontlasting/mest rood tot roodbruin van kleur. De oorzaak kan veelzijdig zijn; verwonding door zaken die niet in de voeding thuis horen, zware bacteriële infectie, besmeting met darmparasieten. •Geel tot groenachtige ontlasting/mest; Deze kleur geeft aan dat er iets met de lever aan de hand kan zijn. De oorzaak kan liggen in een ontsteking van de lever door bacteriën, virussen of darmparasieten. •Bleke grijsbruine ontlasting/mest; Deze kleur en een grote hoeveelheid ontlasting/mest geeft aan dat er een aandoening is aan de alvleesklier tengevolge van een storing in het verteringsproces van vetten en zetmeel. Natte, weke ontlasting/mest; Bij een gezonde vogel kan ook een natte, weke ontlasting/mest ontstaan door verandering van de voeding of door veel opname van zachtvoer zoals krachtvoer/eivoer, fruit en groenten.
