Door A. Lemmens.
Tekort aan vitamine A is een vaak voorkomende bron van problemen bij vogels die in een beschermd milieu gehouden worden. De zaden die wij de vogels gegeven bevatten op zichzelf al weinig vitamine A. Daarbij komt nog eens, dat door de zaden op te slaan de vitamine A snel afgebroken wordt. Daarom zal bij de zadenvoeding een extra vitamine A hoeveelheid moeten gegeven worden. Een tekort aan vitamine A vermindert de weerstand van de vogel, de kwaliteit van de veder gaat snel terug, de vruchtbaarheid gaat snel achter uit en de slijmvliezen zullen worden aangetast wat een luchtweginfectie ten gevolg heeft of ontstoken speekselklieren of schimmel in de luchtzakken. Luchtweginfecties uiten zich door piepend moeilijk adem halen. De tekorten aan vitamine A kunnen op verschillende manieren worden aangevuld. Door vitamine preparaten door het voer of drinkwater te doen of door premixen waarmee het eivoer gemaakt wordt. Vitamine A is een in vetoplosbare vitamine die opgeslagen kan worden in het lichaam bij overdosering, wat weer nadelige effecten kan veroorzaken bij de vogel. Recente wetenschappelijke onderzoeken hebben aangetoond dat een te hoog gehalte aan vitamine A nadelig is voor de conditie. Teveel aan vitaminen A geven een verminderde immuniteit, slechte kweekresultaten, agressie en een ander stemgeluid. Bij vruchten- en insectenetende vogels veroorzaakt het de gevreesde ijzerstapelingsziekte. In de plantenwereld komt ook vitamine A voor in de vorm van carotenoïden, vergelijkbaar met provitamine A, die in het vogellichaam omgezet kan worden in vitamine A. Door deze carotenoïden te gegeven, waaruit de vogel vitamine A kan aanmaken naar eigen behoefte, is de kans op overdosering aanzienlijk verminderd. De vogel bepaalt zelf hoeveel provitamine A er omgezet wordt in vitamine A . In heel wat wetenschappelijke studies wordt aangetoond dat carotenoïden de weerstand verhoogt tegen ziektes. Het opnemen van ß caroteen stimuleert de vorming van antistoffen en witte bloedlichaampjes en ondersteunt hiermee de immuniteit van de vogel. Door hun werking als biologisch antioxidant hebben carotenoïden ook een celbeschermende functie in het lichaam. In bepaalde studies gaf het vervangen van Vitamine A door ß-caroteen ook een aanzienlijke verbetering van de kweekresultaten. Bij dit laatste zullen wel rekening moeten houden met het feit dat rode en gele vogels carotenoïden nodig hebben voor de kleur van hun bevedering. Deze vogels hebben niets aan ß-caroteen om hun kleur mooi egaal te houden. Geraadpleegde literatuur: Het Wetenschappelijk magazine voor de hedendaagse vogelliefhebber.
Versele-Lage. Nummer 33 2007.
