Door: A. Lemmens.
Lijnzaad is het zaad dat geproduceerd wordt door de vlasplant. Het is een grassoort. De stengels van deze plant worden gebruikt om linnen van te maken. Lijnzaad heeft een positieve werking op de bevedering van vogels. Met andere woorden is het voor de vogels een onmisbare voeding in de ruiperiode. Het is een zeer vetrijk zaad, dat vervetting van de vogels veroorzaken kan.
Wetenschappelijke naam: Linum usitatissimum.
Franse naam: Gtaines de lin.
Engelse naam: Flax seed.
Duitse naam: Leinsaat, Leinsamen of Flachssaat.
De plant behoort tot de familie van de vlassen. Het is een rechtop groeiende plant die aan het bovenste gedeelte van de stengel vertakt. Langs de hele stengel bevinden zich de lancetvormige bladeren Er zijn twee soorten, de witte en de blauwe bloei vorm. Het is een eenjarige plant. De bloeitijd is van juni tot en met augustus. De hoogte van de plant is 80 tot 120 cm. De wortel is penvormig die 120 cm lang kunnen worden. In de natuur komt geen vlas meer voor. Op grote schaal wordt vlas geteeld in Rusland, India, Argentinië, U.S.A. en Canada. Naast linnen (de vezels) wordt er ook olie gewonnen uit de zaden. De zaaddozen bevatten zo’n 10 zaden. De zaden zijn ovaal plat en zijn 4 tot 6 mm groot met een glanzend glad oppervlak. De kleur van de zaden zijn bruin tot lichtbruin. De zaden bevatten 35 tot 45% olie.
Er zijn twee soorten vlas die het lijnzaad produceren, wit bloeiende en lichtblauw bloeiende. De zaden zijn bruin of geel.
Linolzuur 60%.
Linoleenzuur 20%.
Stearinezuur 8%.
Oliezuur.
Slijmstoffen.
Eiwitten.
Cyanogene.
Glycoside (linamarine).
Enzymen.
Lijnzaad is laxeermiddel. Voor de vogels betekent dat, dat we het kunnen inzetten bij verstoppingen van darmen. Bij gezonde vogels moet het met mate gegeven worden, door de laxerende werking kan het ook diarree veroorzaken. Lijnzaad bevat blauwzuur dat bij overmatig gebruik giftig is, dus hierom geldt ook met mate verstrekken aan de vogels. Het moet wel een vast bestanddeel zijn van het zadenmengsel gezien het goede patroon van mineralen en andere werkzamestoffen. Lijnzaad is bij hoesten een probaat middel, een ontstekingsremmer, vocht afdrijvend en door de linolzuur en Linoleenzuur speelt het belangrijke rol in het hormoonproces met betrekking tot goed functioneren van bloedvaten.
Bij verstoppingen van de darmen kan lijnzaadthee een probaat middel zijn. Het zaad moet dan geplet worden. Het geplette zaad moet zeker 6 uur weken in water. Hierna de getrokken thee licht verwarmen. De verwarmde thee zeven.
Lijnzaadolie bevat essentiële vetzuren die gebruikt kan worden bij huidaandoeningen en gewrichtsontstekingen. Deze olie kan door het eivoer gemengd worden, 1 theelepel op 1 kg eivoer. Ook hier geldt met mate in verband met het blauwzuur.
