Door: A. Lemmens.
Deze plant lijkt veel op de distelsoorten die we kennen, maar het is geen distel. Hij behoort tot de familie van de compesieten.
Wetenschappelijke naam: Centaurea jacea.
Duitse naam: Wiesen flockenblume.
Franse naam: Centaurée jacée.
Engelse naam: Brown knapweed.
Centaurea is Grieks en is genoemd naar de kruidkundige Centaur. Jacea is afgeleid van het Latijns jaceo wat neerleggen betekent.
C.j. subsp. Angustifolia.
C.j. s. forojuilensis.
C.j. s. gaudinii.
C.j. s. haynaldii.
C.j. s. jacea.
C.j. s. macroptilon.
C.j. s. oxylepis.
C.j. s. subjacea.
C.j. s. weldenjana.
De hoogte van de plant is 30 tot 120 cm en een vaste plant. De bloeitijd is van juni tot en met september. De wortelstok kan een diepte bereiken van 20 tot 100 cm. De stengels zijn dun en rechtopstaande, al of niet vertakt en licht spinragachtig behaard en dof groen van kleur. De bladeren kunnen spinragachtig behaard zijn. De vorm varieert van lijnvormig/langwerpig tot eirond of scheef ruitvormig. De randen kunnen gaaf zijn, maar ook bochtig en veervormig gespleten. De rozetbladeren zijn breder dan de stengelbladeren. De bloemen zijn tweeslachtig. De alleenstaande, 2 tot 6 cm grote bloemhoofdjes zijn roodpaars of wit van kleur. De randbloemen zijn groter. De dopvrucht bestaat uit een zaadje. De zaden hebben vruchtpluis waarmee ze door de wind verspreid worden. De bestuiving gebeurd door insecten, dus geen zelfbestuiving.
De plaats waar knoopkruid het beste gedijd is een zonnige plaats, matig vochtig, voedselarme grond en zwak zure grond, leem, mergel, lichte klei of leemhoudende zand. De groeiplaatsen zijn: grasland, bermen, zee duinen, braakliggende grond, klippen en bosranden.
Knoopkruid verlaagt de bloedsuikerspiegel. Houdt de luchtwegen vrij van slijm, bij vogels te gebruiken bij luchtaandoeningen. Knoopkruid wordt ook gebruikt als pijnstiller. In de vorm van zalf, het is bij vogels te gebruiken bij huid aandoeningen. De wortel bevordert de spijsvertering. Deze medische werkingen komen voort uit de overlevering. Over de werkzame stoffen is weinig tot niets bekend. Het is nodig dat hier onderzoek na gedaan gaat worden.
Van deze plant, de bladeren, stengels en de wortels, kan thee getrokken worden. Zalf is zelf te maken door gekneusde bladeren, wortel fijn gemalen en de gekneusde stengels te vermengen met bijvoorbeeld vaseline. Het zaad is te gebruiken als voedsel en in gekneusde vorm bij het trekken van thee. Het zaad kunnen we de vogels als voeding geven in de vorm van rijpe of half rijpe zaden. Het is verstandig om het pluis van de zaadknoppen te verwijderen voor we de stengels met de zaadknoppen aan de vogels geven. Het pluis verspreidt zich anders door het hele hok, wat weer niet bevorderlijk is voor de hygiëne. De pluis, die aan de half zaden ontstaat als verspreidingsmiddel, is te gebruiken als nestmateriaal. Er zijn nog al wat vogels die hun nest willen afwerken met wit of licht kleurig nestmateriaal. Dit als camouflage middel als de eieren licht van kleur zijn.
