Door: A. Lemmens.
2022.
Een kruid dat al eeuwen lang gebruikt wordt als medisch middel. Zelfs in periodes dat er door bepaalde omstandigheden voedseltekort ontstond, is het gebruikt als voeding. Hiervoor gebruikte men de wortels.
Wetenschappelijke naam: Scrophularia nodosa.
Engelse naam: Common Figwort.
Duitse naam: Knotige Braunwurz.
Franse naam: Scrophulaire noueuse.
Scrophularia is afgeleid van een verouderd Nederlands woord scrofuleus en betekent klierachtig. Nodosa betekent knoestig wat slaat op de vorm van wortel. Scrophularia nodosa is een Latijnse naam.
Helmkruid is een overblijvend kruid. De winterknoppen overwinteren vlak onder de grond zodat ze beschermd worden voor de vorst door het loofstrooisel. De bloeitijd valt in de maanden juni tot en met september. De plant kan een hoogte bereiken tussen de 30 en 120 cm. De wortels bestaan uit een korte, horizontale, knolvormige en knoestachtige wortelstok. De stengels staan recht op, ze zijn kaal, vierhoekig met scherpe hoeken. Ze zijn nauwelijks gevleugeld. De bladeren staan kruisgewijs tegenover elkaar, ze zijn eirond tot langwerpig, ook wel lancetvormig genoemd, en hebben een iets hartvormige afgeronde en of korte wigvormige voet met een spitse top. Het blad is dubbel of onregelmatig gezaagd en donkergroen van kleur. De bloemen zijn tweeslachtig en vormen samen een pluim. De helmvormige bloemen zijn roodbruin tot groengeel of soms helemaal groengeel en 7 tot 9 mm groot. De vijf kroonbladen zijn vergroeid. De bovenlip is gevormd uit twee vergroeide kroonbladen. De kelklippen zijn eirond en hebben smalle, tot 0,3 mm breed, vliezige randen. Elke bloem heeft vier meeldraden, er zijn er twee wat langer. Het vruchtbeginsel is bovenstandig, vruchtbeginsel ontstaat in de stengel van de bloem met één stijl en twee stempels. De vruchten bestaan uit een tweehoekige doosvrucht. De zaden leven lang, langer dan vijf jaar. Ze zijn tweezaadlobbig.
– Bloed reinigend.
– Helpt bij huidaandoeningen.
– Ontstekingsremmend.
– Bevordert de bloedcirculatie.
– Heelt huidwonden.
– Iridoïdeglycoiden harpagide.
– Aucubine.
– 6-alfarhamnopyicatapol.
– Catapol.
– Flavonoïden: diomine, diosmetine, acacetine, rhamnoside en hesperidine.
– Fenolzuren: ferulazuur, isoferulazuur, p-coumaarzuur, koffiezuur, vanillnezuur, chorogeenzuur, cardiocosiden, resinen en organische zuren.
In de handel is een tinctuur te koop dat we kunnen gebruiken bij de vogels. Het tinctuur kunnen we door het eivoer mengen. We verstrekken het aan de vogels één maal per week één maal 1ml tinctuur per kilogram eivoer. De tinctuur is ook door het drinkwater te verstrekken aan de vogels. Eén maal per week 1 ml tinctuur per liter drinkwater. Ook is van dit kruid thee te trekken voor de vogels als drinkwater. Het kruid moeten we zelf drogen, ik heb het niet gevonden bij de handel. Eéns per week verstrekken. Eén theelepel gedroogd kruid trekken in één liter water 15 minuten trekken in kokend water.
