Door Heidi Saes.
2019.
Deze stuitklier is een klein orgaan, niet erg bekend, maar met een grote functie bij bijna alle vogels. Het kliertje zit boven de aanhechting van de staartveren van een vogel, bijna helemaal verborgen onder de huid met een kleine tepelvormige uitstulping. Deze uitstulping is heel moeilijk te zien/vinden omdat er veel kleine stugge veertjes overheen groeien die niet makkelijk uiteen te blazen zijn.
In deze klier wordt doorlopend een soort vet, een wasachtige substantie geproduceerd, wat van levensbelang is voor een vogel. Deze substantie komt door het tepeltje naar buiten. Het zorgt er voor dat de veren met een dun laagje waterafstotend was/vet wordt bedekt, zodat de vogel tijdens het baden of tijdens een regenbui niet door en door nat word en verkleumd van de kou. Een doorweekte verkleumde vogel kan bijna niet meer vliegen en dit kan alleen maar dodelijk aflopen. De vogel krijgt longontsteking of wordt een prooi. Een watervogel, waar deze klier het sterkst is ontwikkeld, zou zonder dit was/vet niet meer goed kunnen drijven en uiteindelijk verdrinken. Een andere functie is dat dit vet de veren soepel houdt en daardoor slijten de veren minder snel. Ook zijn er vogels die dit vet gebruiken om roofdieren van eieren, op een afstand te houden. Door aanwezigheid van bepaalde bacteriën in de klier en daardoor ook in het vet, zou het vet een stinkende geur afscheiden. De vogels verspreiden deze stinkende substantie over de eieren en het nest. De eieren worden beschermd omdat eierenrovers een aversie hebben tegen deze geur. Er zijn ook wetenschappers die denken dat stuitklierwassen wordt gebruikt om de veren te laten glanzen zodat de vogel er aantrekkelijker uit ziet voor een partner. Vroeger dacht men dat het was uit de stuitklier alleen was bedoeld om de snavel te polijsten en dat het overgebleven vet werd uitgesmeerd over de vleugels. Elke vogelsoort produceert een eigen, uniek mengsel.
Zoals iedereen weet besteedt een vogel veel van zijn tijd aan het poetsen, wassen en gladstrijken van zijn veren. Een goed onderhouden verenpakje is van levensbelang. De stuitklier wordt gestimuleerd doordat de vogel heel snel de tepel van het stuitkliertje aan raakt. Het was wat hierdoor naar buiten komt, wordt door de veren uitgesmeerd met de snavel en vervolgens met de kop verder gladgestreken over de veren. Hierdoor worden de veren waterafstotend. Zo rolt het water van de veren af en blijft een vogel droog. Het wassen en poetsen gebeurt ook meestal na het nemen van een bad. We begrijpen dat baadwater dus heel belangrijk is voor de vogel. Niet alleen om ongedierte en onzuiverheden uit de veren te verwijderen, maar ook om de stuitklier te stimuleren.
Deze vogelsoorten hebben geen stuitklier. Zij hebben donsveertjes die verpulveren en een soort poeder achterlaten op de veren die ook een waterafstotende werking hebben.
Tot op de dag van vandaag worden er nog steeds onderzoeken, studies en experimenten gedaan omdat er nog onduidelijkheden blijken te zijn over de verdere functie van deze klier. Men verwacht namelijk dat deze klier nog veel meer functie’s heeft.
