Door: A. Lemmens
Vaak is het een probleem om de bevedering van rode vogels, bijvoorbeeld de Kapoetsensijs, ook rood te houden. Caroteen speelt hier een grote rol in. Deze stof, die in planten voorkomt, bevordert het rood in debevedering. Caroteen is een kleine verzameling verbindingen die onverzadigd zijn en behoren tot de stofklasse van de carotenoïden. Carotenoïden zijn een grote groep van gele en rode kleurstoffen. Deze stoffen worden uitsluitend gemaakt in planten, het zijn zuivere koolwaterstoffen. Hun werking is antioxidatief en hoort bij de tetraterpenen. Caroteen, ook wel provitamine A genoemd, beïnvloedt ook de groene kleur in de bevedering. De kleur groen is opgebouwd uit blauw en geel in het kleurenspectrum. Annattozaden worden gebruikt als kleurstof in voedingsproducten. Daarnaast heeft deze plant nog meer medicinale werkingen waar we bij onze vogels gebruik van kunnen maken. De zaden zijn wel te vinden in ons land, zeker via internet. Ze wel kostbaar € 2,00 per 50 gram. Gedroogde bladeren, bloemen en wortels heb ik niet kunnen vinden.
Wetenschappelijke naam: Bixa orellana
Nederlandse naam: Orleaanboom of annattoboom.
Door nogal wat wetenschappers wordt deze plant onderverdeeld in twee soorten. Wat nogal wat verwarring veroorzaakt. Andere wetenschappers gaan er van uit dat het een familie is.
De Anattoboom komt van nature voor in tropisch Zuid- en Midden- Amerika, het leefgebied van heel wat Amerikaanse sijzen. Het is een struik die maar zelden uitgroeit tot een boom. De plant wordt ook gekweekt voor tuinen. De struiken worden 6 meter hoog, groeit de plant uit tot een boom dan kan hij wel 10 meter hoog worden. De jonge twijgen bezitten een roodbruine beharing. De bladeren staan afwisselend op de takken, zijn langgesteeld, hartvormig en smal, spits toelopend en worden 25 cm lang. De drie tot vijf nerven van het blad zijn rood van kleur. De roze bloemen, soms wit, groeien in pluimen. De pluimen zijn 5 cm in doorsnee. De bloemen hebben 5 kelkbladeren en 5 kroonbladeren en veel meeldraden. De zaden zijn 4 cm groot, rood van kleur, eivormig en zijn behaard. De zaden zitten in een doosvrucht. Deze dozen splijten open in 2 kleppen. Iedere doos bevat ongeveer 50 zaden. Een boom die zijn volwasdom heeft bereikt kan wel 270 kg zaden ontwikkelen. Uit de zaden wordt de kleurstof Annatto gewonnen. Deze kleurstof is in Europa geregistreerd onder E160b. Deze kleurstof kent vele toepassingen ook in levensmiddelen, zoals kaas en margarine.
Dit is de natuurlijke kleurstof die de Indianen uit Zuid-Amerika gebruikten om hun huiden te beschilderen en hun stoffen te verven. De kleurstof wordt uit de zaden van de annattoboom gewonnen. De rode kleur ontstaat door de rode bixine, in water oplosbaar, en het geel uit het gele norbixine, vet oplosbaar. Medicinale toepassingen: Zowel de zaden, bladeren, schors, bloemen, wortels als de scheuten van de planten worden gebruikt als bij medicinale middelen. Veel van de medicinale werking van de plantendelen worden toegeschreven aan de antioxidant werking van de carotenoïde verbindingen die ook de bron is van het rode pigment.
