Door A. Lemmens.
Wetenschappelijke naam: Stellaria media.
Nederlandse naam: vogelmuur.
Engelse naam: common chickweed.
Duitse naam: vogelmiere.
Franse naam: mouron des oiseaux.
Vogelmuur behoord tot de familie van de anjers. Beschrijving: Afmeting: 10 tot 40 cm hoog. Levensduur: een eenjarige plant die bij heel zacht winters overblijft. Bloeimaanden: het hele jaar door, zo lang de plant aanwezig is. Wortels: heeft een wortelstelsel, uit bevroren stengels van de plant kunnen na de vorst weer nieuwe wortels ontstaan. Stengels: rond en liggend, vormen een steeds verder uitgroeide plakkaat. Bladeren: heldergroen, eirond tot ellipsvormig uitlopend in een spitse punt, ± 7 mm, lange steel. Bloem: wit van kleur, 0.8 tot 1 cm groot, kroonblad diep 2-delig, even lang als de kelkbladeren, soms ontbreken de kroonbladeren, kelkbladeren zijn 3 tot 5 mm, de meeldraden, bloemstelen zijn kleverig. Vrucht: zaden, meestal donker roodbruin, 0,8 tot 1,4 mm.
Bodem: de plant groeit het liefs op zonnige tot half schaduw plaatsen. Droge tot vochtige, voedselrijke grond (stikstof). Vindplaatsen: vogelmuur groeit overal waar de bodem voorwaarden aanwezig zijn. Verspreidingsgebied: Wereld: alle gematigde streken. De plekken waar deze plant niet voorkomt zijn de grote delen van de poolstreek en woestijngebieden. Europa: algemeen voorkomend.
Zoals de naam al doet vermoeden, is het een plant die door vogels graag gegeten wordt. Zowel de bladeren, bloemen als het zaad wordt door de meeste zaadetende vogels graag gegeten. Daarnaast is het een kruid dat luis verdrijft. Gedroogd kunnen we het kruid in de nesten van de vogels doen om luis te verdrijven. Ook kunnen we de gedroogde plant in het vaker besproken kruidenmengsel doen om onze vogelhokken op te frissen en preventieve ongedierte bestrijding. Zie kruidenmengsel tegen luis op onze website of eerdere uitgaven van het sijzenbulletin.
Stellaria komt van het latijnse “stella” wat ster betekent en duid op de stervormige bloemetjes. Vogelmuur is een wintergroene plant die goed tegen de vorst kan. Stengeldelen die in de winter bevroren zijn kunnen na de vorstperiode zelfs weer wortel schieten. Vogelmuur kent vele soorten, bosmuur, drienervig muur, moerasmuur. Het geeft niet welk muur we plukken, als de bloemetjes maar wit zijn.
In de 19de eeuw werd de plant hoog aangeprezen als kalmerend middel en bij irritatie van de luchtwegen. Bij ontstekingen van darmkanaal, nieren en geslachtorganen werkt het voortreffelijk. Op slijmvliezen heeft het een verkoelende werking. Bij eczeem, huidontstekingen en brandwonden werkt het buitengewoon goed. De plant heeft een hoog gehalte vitaminen A en C, silicea, magnesium, saponinen, organische kalium en silicium, zouten, hars en ijzer.
– Heeft kankerbestrijdende en voorkomende eigenschappen waar bètacaroteen een belangrijke rol in speelt. Bètacaroteen is een antioxidant, een afvalstoffen verwerkende stof. Bètacaroteen beïnvloedt de kleur van de bevedering van de vogel. – Voorkomt en behandeld huidproblemen en veroudering van de huid. Dit is voor de vogel van belang i.v.m. het doorkomen van de veren in de ruiperiode. Als de huid zacht en soepel is kunnen de veren makkelijker door de huid. – Stimuleert de groei van sterke botten, veren en hoorndelen. Sterke veren komen makkelijker door de huid bij de rui. De kans op lumps is dan kleiner zeker bij schimmelvogels. Lumps is het niet door komen van de veren door de huid waardoor onder de huid knobbels ontstaan. De veren groeien door onder de huid. – Verbetert het zicht vermogen en voorkomt nachtblindheid. – Verbetert het herstellend vermogen van het lichaam na ziekte of andere lichamelijke belasting. – Helpt bij een te snel werkende schildklier, stofwisseling. – Is belangrijk bij het transport van voedingsstoffen naar de organen. Symptomen bij een te kort aan vitaminen A: – Zicht vermogen wordt minder. – Verminderde weerstand tegen infecties, vooral bij luchtwegen. – Huidproblemen. – Kwaliteit bevedering loopt terug. – Vergroeiingen aan hoorndelen. – Nieren krijgen verharding. Symptomen bij een te veel aan vitaminen A: – Gebrek aan eetlust. – Verminder van gezichtsvermogen. – Rui. – Spier klachten. – Oogkwalen. – Uitdroging van de huid. – Negatieve gevolgen voor de vruchtbaarheid. – Lever problemen. Vitaminen C: – Is een antioxidant. – Versnelt de genezing van wonden. – Houdt botten en hoorndelen gezond. – Houdt de geslachtsorganen gezond. – Onderdrukt allergische reacties ( antihistaminicum ). – Kan helpen de vruchtbaarheid bij de man te stimuleren. – Verkort de duur van virussen. Symptomen bij een te kort aan vitaminen C: – Algemene conditie verslechtering. – Wonden genezen slechter. – Gevoeliger voor prikkels van buiten af. – Gewrichtspijn. – Eetlust vermindert. – Hartklachten kunnen ontstaan. Symptomen bij een te veel aan vitaminen C: – Een teveel aan vitaminen C wordt met de urine verwijderd. Dit heeft een grote belasting ten gevolge voor de nieren. – Remmende werking op de opname van koper in het lichaam. – Verhoogt de opname van ijzer. Ijzerxiekte bij vruchten en insecten etende vogels. Silicea of kiezelzuur: Silicea of kiezelzuur is van belang voor de opbouw en groei van botweefsel, veren en hoorndelen. Kiezelzuur wordt door planten omgezet in een vorm die de vogel kan opnemen. Bij te kort aan Silicea of kiezelzuur ontstaan de symptomen zeer langzaam. Op langere termijn verzwak de afweer sterk. Symptomen bij een te kort aan Silicea of kiezelzuur: – Botten worden bros waardoor ze snel breken. – Hoorndelen worden bros waardoor ze snel breken. – Bevedering wordt slap van structuur. Symptomen bij een te veel aan Silicea of kiezelzuur: Symptomen van te veel aan kiezelzuur zijn niet bekend. Magnesium: Magnesium is nodig voor de energiestofwisseling in het lichaam de overdracht van zenuwprikkels en het goed functioneren van de spieren. Ook geeft het stevigheid aan het skelet en heeft het een functie bij de opbouw van de spieren. Symptomen bij een te kort aan Magnesium: Bij een langdurig tekort aan magnesium ontstaan er irritatie van de zenuwprikkels en spieren. Symptomen bij een te veel aan Magnesium: Door te veel magnesium kan diarree ontstaan. Saponinen: Saponinen zijn een speciale groep chemische verbindingen die in planten voorkomen. Het zijn glycosiden van steroïden van alkaloïden. Glycosiden zijn opgebouwd uit suiker. Ze hebben een bittere scherpe smaak. Vogelmuur is ook goed te gebruiken om insecten bij vogels te weren. In gedroogde vorm in nesten of in de emmer met gedroogde kruiden om preventief ongedierte te weren. De Saponinen zijn de oorzaak er van dat insecten verdreven worden door vogelmuur. Saponinen kennen we ook van roofvogels, maar ook van andere vogels, in het wild die bladeren van bomen en andere planten in hun nest werken om ongedierte te weren. Als er eenmaal jongen zijn worden deze bladeren regelmatig vernieuwd in het nest. Kalium: In samenwerking met natrium reguleert kalium de waterbalans in het lichaam. Kalium trekt het vocht door de celwanden de cellen in. Natrium trekt het vocht naar buiten. Kalium normaliseert het hartritme en is nodig om de zenuwimpulsen door te geven in het zenuwstelsel, beweging van spieren en het gevoel. Kalium speelt ook een rol in het verwijderen van afvalstoffen uit het lichaam en bevordert het denkvermogen. Heeft een bloeddrukverlagende werking en heeft een positieve invloed op allergieën. In welke producten die wij onze vogels kunnen geven komt kalium in voor: – Sesamzaad – zonnebloempitten – tarwe – tarwekiemen – rogge – linzen – groene erwten gedroogd – spinazie – dadels – zemelen – gedroogde vruchten – gedroogde sojabonen – gedroogde witte bonen – aardappel – postelein – gist – zwarte bessen Silicium: Silicium is een van de belangrijkste mineralen. Een tekort aan silicium heeft grote gevolgen voor ons gehele bindweefselstructuur. Het bindweefsel is het fundament van het beendergestel, de bloedvaten, de spieren en de huid. Ook heeft silicium een belangrijke invloed op het herstel vermogen van lichamen en ondersteunt het ieder afweersysteem. In de natuur komt silicium in grote hoeveelheden voor, door overbemesting, roofbouw en zure regen wordt dat snel minder. In bloed bevat een klein percentage silicium naast calcium, ijzer, koperkobalt, nikkel en zink. Silicium komt voor in: – Asperges – Kool – Komkommer – Sla – Olijven – Radijs – Witte ui – Graan – Zilvervliesrijst. Zouten: Zouten worden afgeleid van de fundamentele bouwstoffen, de mineralen, van het lichaam. De fundamentele bouwstoffen van het lichaam zijn o.a. calcium, kalium en magnesium. Een lichaam bestaat grotendeels uit water, waarin deze mineralen in bepaalde verhoudingen voorkomen. De juiste verhoudingen zijn noodzakelijk voor de vele processen die in een lichaam plaatsvinden en bij een tekort aan deze mineralen ontstaat conditie verlies. Hierdoor is het lichaam ook vatbaarder voor ziekten. Celzouten stimuleren het natuurlijke regenererend vermogen van het organisme. Hars: Hars wordt vaak geassocieerd met etherische oliën uit struiken en bomen en in het bijzonder met naaldbomen. Harsen komen voor in bomen als vaste stof of als opgeloste stof in etherische oliën. Sommige harssoorten zijn afgeleiden van carbolzuur. Harsen hebben in opgeloste vorm, zoals in dennenzaden, een darmreinigende werking. Dennennaalden worden door veel vogels gebruikt als nestmateriaal. Hierbij spelen de harsen en de etherische oliën de rol van desinfecterend middel ten aanzien van bacteriën en als afweer tegen ongedierte. IJzer: IJzer levert een belangrijke bijdrage aan het zuurstoftransport en de vorming van rode bloedcellen in een lichaam. IJzer is een onderdeel enzymen in het bloed, spieren en andere enzymen. IJzer heeft ook een belangrijke rol in de energieproductie en verhoging van de lichamelijke weerstand. IJzer is een sporenelement. Eigenschappen van ijzer zijn: – Verbetert lichamelijke prestaties – Vergroot de weerstand – Voortkomt en geneest bloedarmoede door ijzertekort – Verhoogt energieniveaus Symptomen bij een tekort aan ijzer: – Bloedarmoede – Lusteloosheid – Kortademigheid – Gebrekkige eetlust – Tintelingen in poten In hoge doses kan ijzer giftig zijn. Bij vruchten en insecten etende vogels ijzerstapelingsziekte ontstaan. Deze vogels moeten dan ook voeding krijgen zonder ijzerbestanddelen. IJzer komt voor in: – Zeewier – Bladgroente – Peterselie – Granen – Gedroogd fruit – Noten – Volkorenbrood. Het vogelmuur zaad is te koop op internet onder de volgende link: www.kraeuter-und-duftpflanzen.de/Pflanzen-und-Saatgut/Udo-Vernonia/U-V Einzelsorten/Vogelmiere-Saatgut.
