2017.
Door: A. Lemmens.
Tijm is een van de vele keukenkruiden die op verschillende manieren te gebruiken is bij onze vogels. Bijvoorbeeld als voeding om bepaalde kwalen te voorkomen, of als bestrijding van ongedierte in de hokken van de vogels, of om nare geutjes te verdrijven in de vogelhokken. Daarbij is het ook een plant waar we makkelijk aan kunnen komen, ze zijn bij de meeste supermarkten of tuincentra te koop.
Wetenschappelijke naam Thymus. Aangevuld met de soort naam.
Engelse naam: Thyme.
Duitse naam: Thymian.
Franse naam: Thym.
De wetenschappelijke naam van tijm Thymus stamt hoog waarschijnlijk af van het Griekse woord voor ontsmetten, apolymánette. Het kan ook zijn dat het van het Griekse woord thumus komt wat moed betekent, daar is men het niet over eens.
Tijm behoort tot de familie van de lipbloemen. Het zijn kruidachtige planten die snel verhouten. Ze geuren zeer aromatisch. De drie soorten die in Nederland en België voorkomen worden ongeveer 30 cm hoog. Ze bloeien in schijnkransen. In het Middellandse Zeegebied en Azië komen ze algemeen voor.
De drie soorten van Nederland en België:
Grote tijm (Thymus pulegioides)
Kleine tijm (Thymus serpyllum)
Kruip tijm (Thymus praecox)
Enkele andere soorten zijn:
Echte tijm (Thymus vulgaris)
Citroen tijm (Thymus x citriodorus)
Twee van de eigenschappen van Tijm zijn antiseptisch (ontsteking remmend en ontsmettend) en conserverend. Deze eigenschappen waren al bekend bij de Egyptenaren.
Aminozuur tryptofaan.
Etherische olie: de werkzame stoffen hierin zijn Thymol en Carvacrol.
P-cymol.
Cineol.
Linalool.
Monoterpenen.
Triterpennen.
Flavonoïden: Apigenine, Luteoline, Naringenine, Thymonine.
Looistof: Laminaceen.
Rosmarinezuur.
Antioxidant: bifenyl.
Cafeïne zuur.
IJzer.
Labiatine zuur.
Bitterstof: Serpylline.
Terpine.
Vitaminen K.
Calcium.
Mangaan.
Vezels.
Bestrijdt en voorkomt problemen met de luchtwegen.
Antiseptisch, ontsteking remmend en ontsmettend.
Spijsvertering bevorderend.
Schimmel werend.
Jicht bestrijdend.
Kalmerend.
Stimuleert bloedsomloop, spierwerkend bevorderend.
Afweer bevorderend.
Werkt reinigend op de urinewegen.
Verhelpt huidontstekingen, poot aandoeningen.
Activeert vetverbranding in het lichaam, vervetting.
Bestrijdt wormen.
Van de bloemen en de bladeren wordt thee en siroop gemaakt. Beide zijn in de handel verkrijgbaar. Ook is er crème met tijm te verkrijgen in de handel.
Tijmsiroop, tijmthee, tijmolie en tijmpoeder zijn te gebruiken bij vogels die problemen hebben met de luchtwegen en urinewegen. Deze producten zijn ook preventief te gebruiken. De thee geven we dan als drinkwater. De siroop kan door het eivoer gemengd worden. De tijmpoeder is zelf makkelijk te maken; 4 theelepels samen met 8 biergistpilletjes vermalen in een koffiemolen. Het verkregen poeder ziet er dan uit als talk. Een mespunt kan door het eivoer gemengd worden. Dit poeder kan ook door de bodembedekker gestrooid worden om coccidiose te voorkomen. Tijmolie, in de handel verkrijgbaar, 1 of 2 druppels mengen door het eivoer. Om de luchtwegen zo gezond mogelijk te houden, van de vogels, kunnen we 1 of 2 druppels tijmolie in 1,5 liter water opgelost worden die we in het vernevelingsapparaat, het apparaat om de relatieve luchtvochtigheid in de hokken te regelen, doen. Regelmatig thee van tijm verstrekken is voor veel medische aspecten te gebruiken; spijsvertering bevorderen, vervette vogels vervetting terug brengen, bestrijding van wormen enz. Uitwendig is de tijm crème te gebruiken bij bijvoorbeeld ontstekingen aan de poten.
Met kruiden kunnen we ongedierte buiten ons hok houden. Een van deze kruiden is tijm. Als het ongedierte er eenmaal is moeten we chemische bestrijdingsmiddelen hiertegen inzetten; dan helpen ook geen kruiden meer. Twee emmers met kruiden in je hokken plaatsen om insecten te weren. Een bijkomstig voordeel van deze emmers met kruiden is dat je hok een gezondere lucht heeft en lekker ruikt. Een keer per dag woel je deze kruiden om, zodat de geur ervan verspreid wordt in het hok. De geuren houden het ongedierte, niet alleen luis, vedermijt en bloedluis, maar ook muggen, vliegen enz. uit het hok. Een slechte onfrisse lucht is voor ons niet goed en zeker ook niet voor onze vogels. Een nare bijkomstigheid is dat het omwoelen van de gedroogde kruiden nogal stuift. Dit hoeft geen nare gevolgen te hebben als we een ionenfilter gebruiken, want dit apparaat zorgt ervoor dat stof neerdaalt en niet blijft rond dwarrelen. We moeten er verder voor zorgen dat de vogels niet van de kruiden kunnen eten. Er zitten kruiden bij die voor de vogels schadelijk zijn. Voor welke kruiden dit opgaat en hoe te handelen met de kruiden, zie daarvoor het artikel “Kruiden tegen insecten” op onze website onder Amerikaanse sijzen info, insecten bestrijden, kruiden.
