Door: A. Lemmens.
2022.
Maagkiezel, grit en sepia zijn begrippen die onvermakelijk verbonden zijn met de vogelhobby. Zowel voor de gezondheid als ook voor broedsuccessen van de vogels een noodzakelijk element van de voeding. De vogels moeten het altijd tot hun beschikking hebben het hele jaar door.
Het komt nogal eens voor dat men maagkiezel hetzelfde vindt als vogelgrit. Het is zeker niet hetzelfde. Beide producten hebben voor de vogel een verschillende functie. Vogelgrit is gemalen oesterschelp, maagkiezel is scherp gekante steentjes. Deze scherp gekante steentjes gebruikt de vogel in de maag om de zaden die gegeten worden fijn te malen, zodat de zaden beter en makkelijker kunnen worden verteerd. Makkelijker, zodat het verteren minder energie kost. De spieren in de maagwand, die worden samen getrokken, van de vogel en de gegeten scherp gekante steentjes vermalen dan de zaden. De steentjes zou je dan kunnen vergelijken met molenstenen. Dit is dan ook de reden dat deze steentjes nooit mogen ontbreken in het menu van de vogels, het hele jaar door. Vaak wordt in de handel een mengsel verkocht van maagkiezel en vogelgrit. Als niet geheel duidelijk is of in het mengsel maagkiezel zit, is het verstandig om losse maagkiezel te verstrekken, de vogels nemen de maagkiezel naar behoeve op. Maagkiezel is in de handel te verkrijgen in verschillende maten. Voor Amerikaanse sijzen moeten we de kleine maat nemen.
Vogelgrit is niets anders dan tot kleine stukjes gemalen oesterschelp. Schelpenzand, waar vogelgrit een beetje op lijkt, is tot poeder gemalen oesterschelp. De bestanddelen van vogelgrit is hoofdzakelijk kalk en andere mineralen. De kalk en de mineralen hebben de vogels nodig om de eierschaal te kunnen maken in de broedtijd. Kalk en mineralen zijn ook nodig om de botten niet broos te laten worden. Ze hebben deze stoffen ook nodig bij het maken van nieuwe bevedering in de ruitijd. Ook voor de algemene gezondheid van de vogel zijn deze stoffen nodig. Vogelgrit zit ook wel in kleine hoeveelheden in schelpenzand, hier kunnen ze het ook uit opnemen. Een groot nadeel hiervan is dat het grit dan ligt tussen de ontlasting van de vogels. Dit kan met grote waarschijnlijkheid tot ziekten leiden doordat ze de ontlasting ook opnemen. Het is dan ook het beste om vogelgrit aan te bieden in een apart bakje of schaaltje.
Sepiaschild of sepiaschelp is een natuurproduct. Het is het rugschild van de zeekat. Zeekat is een soort inktvis. Als deze zeekat sterft, laat zijn rugschild los en spoelt ergens aan de kust aan. vaak zie je dat er honderden tegelijk aan spoelen aan de kunst. Deze aangespoelde sepia moet dan goed worden uitgespoeld voor ze aan de vogels gegeven worden, ze komen tenslotte van dode dieren. Daarnaast moet er altijd rekening mee gehouden worden dat de sepia, wat aan de kunst gevonden wordt, verontreinigd kan zijn door bijvoorbeeld olie wat nogal eens in zee gedumpt wordt. Het is dan ook beter de sepia te kopen bij de handel, dan is de kans kleiner dat ze niet verontreinigd zijn. Sepia bevat erg veel mineralen, dus als we het aan de vogels verstrekken kunnen zij al deze mineralen op nemen. Dat komt ten goede aan de gezondheid van de vogel. Veel functies in het lichaam van elk wezen, dus ook van de vogels, worden aan gestuurd of zijn mede veroorzakers door mineralen. Aan deze sepiaschelp, de vogels pikken er aan, kunnen de vogels ook hun snavel slijpen, wat dan weer geen snavel vergroeiingen veroorzaakt.
Om de werking van de maagkiezel te begrijpen, moeten we kijken hoe de spiermaag werkt. Vogels hebben twee magen, de kliermaag en de spiermaag. Via de krop, door werking van de spieren in de krop, wordt het voedsel naar de kliermaag getransporteerd. Hier wordt van het voedsel een brij gemaakt. Hier wordt ook het grit en de sepia opgelost. Hier is de start het verteringsproces. De voedselbrij gaat nu naar de spiermaag. De spiermaag bestaat uit twee dikke spierlagen die de voedselbrij door de spiermaag heen drijft. Om dit makkelijker te laten verlopen, is de wand van de spiermaag voorzien van een geribbelde hoornlaag. Tussen de harde hoornwand van de spiermaag wordt het voedsel verder vermalen. Maagkiezel, die door de voeding wordt toegediend, is bij het vermalen van het voedsel een goed hulpmiddel. Samen met de kalkdeeltjes, die nog niet geheel zijn opgelost, vormt de maagkiezel de molenstenen voor het vermalen van de voeding. Door de ruwe wanden houdt de spiermaag de nog grove voedingsdelen vast tot ze fijn genoeg zijn. Als ze fijne genoeg zijn wordt de voedingsbrij pas verder gestuurd om te verteren. Voor een totaal beeld te krijgen over het verteringsproces zie het artikel op onze website onder: Amerikaanse sijzen info, gezondheid.
