Door: A. Lemmens.
Wetenschappelijke naam: Capsella bursa-pastoris.
Engelse naam: Shepard’s purse.
Franse naam: Bourse a pasteur.
Duitse naam: Hirtentaschl.
Volksnamen: Armoede, Bloedkruid, Eendepootjes, Ganzetongen, Lepels en vorken, Lepeltjesdief, Moedertasje, Teskenkruid en Tuinlepeltje.
Herderstasje behoord tot de familie van de Kruisbloemen. De plant kan tot 60 cm hoog worden. Het is een eenjarige plant. De plant kan het hele jaar door bloeien, zolang er geen vorst is. De bladeren zijn behaard, de onderste bladeren vormen een rozet. Het blad is diep ingekerfd. De bladeren aan de stengel zijn langwerpig, aan de voet van het blad pijlvormig en omvatten de stengel. De bloemen zijn wit van kleur en groeien in losse samengestelde trossen. Het kroonblad is 2 tot 3 mm lang, het kelkblad is 1,5 tot 2 mm, deze hebben een rode rand en zijn behaard. De vrucht, hauwtje, zijn driehoekig in de vorm van een hartje. Ze zijn 6 tot 9 mm lang. De vrucht bevat een aantal zeer fijne zaadjes.
Herderstasje groeit op zonnige- en halfschaduw plaatsen. De bodem moet redelijk vochtig en doorlatend zijn en zeer voedzaam. Een zanderige stikstofhoudende bodem. Op de meeste plaatsen kom je Herderstasje tegen, tussen bestrating velden, akkers, bermen enz. Verspreiding: De plant komt van oorsprong uit het Middellandse- Zeegebied. Nu komt Herderstasje over de hele wereld voor met uitzondering van de tropen en alle woestijngebieden.
– Looistoffen, bloedstelpend.
– Organische zuren.
– Mosterdglycosiden
– Saponinen.
– Flavonglycosiden, versterkende werking op het vaatstelsel.
– Histamine.
– Tyranine.
– Acetylcholine (bloedvatverwijdend).
– Vitamine C.
– Choline (vitamine B4).
– Aminen: Acetylcholine, tyramine, choline deze stof activeert een deel van het zenuwstelsel.
Mineralen:
– Kalium, urine vormend in de nieren.
– Calcium.
– Natrium.
Herderstasje heeft een regulerende werking op de bloedsomloop en de bloeddruk. Ook is het bloedstelpend bij verwondingen. Door de aanwezigheid van Flavonglycosiden heeft het een positieve werking ter verkoming van aderverkalking. Op de spieren heeft het een versterkende werking. Bevorderd de werking van de darmen en urinewegen. Werkt herstellend bij een gezwollen milt. Is eetlust opwekkend door de aanwezigheid van Mosterdglycosiden. Werkt goed bij het bestrijden van diarree en bij aandoeningen van de lever. Bij het bestrijden van gewrichtspijnen helpen kompressen. De verse stengel kan als prakje werken bij huidontstekingen.
Zowel het zaad als bladeren kunnen als voeding gegeven worden aan zaadetende vogels. De meeste vogels zijn er gek op. Veel vruchten en insectenetende vogels pikken er ook wel aan. Het herderstasje bevat veel vocht en het is dan ook aan te raden de vogels er niet te veel van te geven. De kans is groot dat de vogels er diarree van krijgen bij overmatig verstrekken. Laat de planten ook niet te lang in de hokken van de vogels liggen, het verweerd snel en is dan niet goed meer voor de vogels. Bij het plukken van de plant moet er goed op worden toegezien dat er niet met insecticide of onkruid bestrijdingsmiddelen is gespoten. Of waar honden of katten hun urine hebben achter gelaten. Naast het gewoon plukken en geven aan de vogels kan deze plant ook gebruikt worden in een thee mengsel. Dit kan in de verse vorm of gedroogde vorm. De gedroogde vorm kunnen we ook gebruiken als insecten bestrijdingsmiddel. In de emmer met alle andere kruiden tegen insecten. De gedroogde vorm kan ook onder de touwennestjes gedaan worden in de broedtijd om insecten te weren.
De bloeistengels en bladeren plukken in de periode maart november. Leg de geplukte delen van de plant op vocht opneemt papier in dunne lagen. Papier regelmatig vervangen. Leg ze in een donkere ruimte bij zo’n 20 graden. Gedroogde planten delen kunnen een jaar bewaard worden. Pas op voor schimmelvorming bij het drogen. De gedroogde delen in een afgesloten bus bewaren.
