Door: A. Lemmens.
2022.
Hartgespan is een kruid dat mooi bloeit en ook nog geneeskrachtig is. het is een kruid dat in het oude Griekenland al gebruikt werd voor medische doeleinden. Zeker ook te gebruiken bij de voeding van de vogels.
Wetenschappelijke naam: Leonurus cardiaca.
Engelse naam: Motherwort.
Franse naam: Agripaume cardiaque.
Duitse naam: Herzgespann.
De wetenschappelijke naam komt uit het Latijn. Leonurus betekent leeuwenstaart. Als de plant bloeit lijkt het een leeuwenstaart. Cardiaca betekent in het Latijn hart.
Hartgespan is een overblijvende plant. De knoppen overwinteren vlak onder de grond zodat ze beschermd worden door het strooisel. De bloei valt in juni tot en met augustus. De plant kan een hoogte bereiken tussen de 30 en 100 cm. De stengels zijn rechtopstaande en meestal vertakt. De bladeren zijn van boven donkergroen en van onder lichtgroen. De onderste bladeren zijn vrij rond en handvormig met vijf tot zeven getande of ondiep gelobd. Ze hebben een hartvormige voet. De bovenste bladeren zijn eirond tot langwerpig en met een wigvormige voet, meestal ondiep drielobbig. De bloemen zijn tweeslachtig. Ze groeien dicht bij elkaar in kransen langs de stengel. Ze zijn roze van kleur, soms ook wel met paarse vlekken. De lengte van de bloemen is 0,8 tot 1,2 cm. De bovenlip van de bloem is de rug sterk behaard. De klokvormige kelk heeft vijf nerven en is getand. De beide voorste tanden zijn naar onder gekromd. De vruchten zijn splitvruchten. Tweezaadlobbig.
– Bevordert de functies van de bloedvaten.
– Bestrijdt nervositeit.
– Doorbloeding wordt gestimuleerd.
– Stimuleert zenuwstelsel.
– Bestrijdt krampen.
– Slijm oplossend.
– Alkaloïden: stachydrine, betonicine, turicine, leonurine en leoridine.
– Bitterstof glycosiden.
– Flavonoïden: Rutine, guercetine, guercetrine, isoguercetrine, hyperoside, kaemferol, Apigenine en genkwanine.
– Iridoideglycosiden.
– Looistoffen.
– Triterpeen ursolzuur.
– Aminozuren.
– Choline.
– Resine.
– Hars.
– Citroenzuur.
– Appelzuur.
Van de Hartgespan kunnen we de bladeren, de bloemen en het zaad gebruiken als voedingsmiddel bij de vogels. In de handel zijn de volgende producten te krijgen van de Hartgespan: tinctuur en thee. De tinctuur kunnen we mengen door het eivoer en door het drinkwater. Een maal per week verstrekken, vijf druppels door één kilo eivoer en vijf druppels door één liter drinkwater. De thee geven we als drinkwater één maal per week. De getrokken thee geven we afgekoeld. Als de vogels de thee niet willen drinken, kunnen we er wat honing door mengen. Ook het zaad van de plant kunnen we aan de vogels verstrekken. Het beste kunnen we het zaad verstrekken als het nog aan de plant zit. Dat geeft ook weer een bezigheid aan de vogels.
