Een magisch zaadje met bijzondere voedingswaarde voor vogels.
Door Dr G. Werquin.
Chia (salvia hispanica L.) is een klein ovaal zaadje (2mm lang) met lichtbruine kleur, oorspronkelijk afkomstig uit Mexico, waarvan de bijzondere samenstelling en conditieondersteunende
eigenschappen reeds eeuwen geleden ontdekt werden door Azteken en Indianen.
Heden ten dage bevestigen wetenschappelijke studies dat chia heel wat interessante nutriënten aanbrengt, waardoor dit magisch zaadje in de voedingwereld momenteel “herontdekt”wordt en razendsnel aan populariteit wint, dit zowel in de humane voeding als in de diervoeding. Chia wordt nu voor commerciële doeleinden geteeld in Mexico, Argentinië, Bolivia, Colombia en Peru.
De samenstelling van chia lijkt erg veel op de andere slijmvormende zaden zoals lijnzaad en vlozaad. In tegenstelling tot lijnzaad bevat chia geen schadelijke voedingsstoffen, die het gebruik van lijnzaad, zonder door hitte behandeling, beperken. Schadelijke voedingsstoffen zijn Cyanogene glucoside of linatin die de werking van vitamine B6 verhinderen (vitamine B6 antagonist). Verder heeft chia veel beter smaak kan lijnzaad en wordt beter door de vogels opgenomen. Chia bevat niet minder dan 32% meervoudige onverzadigde vetzuren, waarvan 18% uit linolzuur bestaat, en is daardoor het zaad met het hoogste gehalte aan omega 3 vetzuren in de plantenwereld. Omega 3 vetzuren zijn essentiële vetzuren die voor mens en dier levensbelangrijk zijn en o.a. de weerstand tegen ziekten bevorderen en over eigenschappen beschikken die ontstekingsremmend zijn. Verder is chiaolie rijk aan natuurlijke antioxidaten, o.a. chlogeenzuur, coffeïnezuur. Chiaolie heeft daardoor ook een sterke antioxidatieve werking en verhinderd de oxidatie (is ranzig worden) van de vetten. Dit verklaart waarom de omega 3 vetzuren van chia zo stabiel zijn en eenvoudig lange tijd bewaard kunnen worden, wat bij de meeste andere omega 3 bronnen niet het geval is.
Chia behoort, net zoals psyllium en lijnzaad, tot de slijmvormende zaden. Deze zaden zijn immers rijk aan mucopolysacchariden en zijn een excellente bron van oplosbare en onoplosbare voedingsvezels. Het zijn de oplosbare mucopolysacchariden die bij contact met water een kleurloze, slijmvormige gel vormen aan het oppervlak van de zaadjes. Als men een handvol chia zaadjes mengt in een glas water, zal na enkel minuten het glas gevuld zijn met een pectineachtige gel. Deze slijmstoffen hebben een gunstige werking op het verteringsstelsel. Ze hebben allereerst een sterk waterbindend vermogen (binden tot twaalf keer hun gewicht aan water), waardoor ze bij spijsverteringsstoornissen snel de kwaliteit en consistentie van de uitwerpselen verbeteren. Deze mucopolysacchariden vormen ook een soort slijmlaag op de darm waardoor ziekteverwekkende bacteriën minder schade kunnen veroorzaken en het herstel van het darmslijmvlies bij darminfecties bevorderd wordt.
Chia is daarenboven een goede bron van hoogwaardige eiwitten met een uitstekend aminozuurpatroon. Noteer nog dat chia rijk is aan mineralen (onder meer 0,65% calcium, wat veel hoger is dan in de meeste andere zaden) en u zult begrijpen dat dit wonderlijk zaadje een uitstekend bestanddeel is voor de betere Prestige zadenmengelingen voor vogels.
Met toestemming overgenomen uit Avis Cultura (werkgroep Europese vogels) februari ’06.
